Gözümüzün odaklama gücünün %70’i saat camı şeklindeki kornea tabakasından, kalan %30’uda göz merceğimizden sağlanır.
Göz merceğimize biz gençken odaklama gücünü gerektiğinde değiştirerek hem yakına hem de uzağa odaklama yapabilecek kapasitededir. Ancak 45 yaştan itibaren bu odak değiştirme kapasitesi azalır ve yakın görme ve okuma zorluğu başlar. İnsanlar yakını okuyabilmek için yakın gözlüğü takmak zorunda kalırlar.
Yaş ilerledikçe odaklama kapasitesi azalmış göz merceği, daha da bozularak saydamlığını kaybeder ve katarakt oluşur. Artık hem yakın hem uzak görme bozulmuştur. Bazen katarakt gelişimi döneminde uzak görmesi bozulan hastalar bir dönem yakını gözlüksüz görseler de bu geçici bir durumdur ve kataraktın ilerlediğinin habercisidir.
Kataraktın tedavisi bozulan göz merceğinin ameliyatla eritilip alınması ve yerine suni mercek takılmasıdır. Suni mercekler yada göziçi lensler, plastikten yapılmış, göz içine yerleştirilen ve ömür boyu kataraktın yerini alan cihazlardır. Çeşitli türleri vardır, tek odaklı olanlar, uzakta gözlüksüz görme sağlarken yakını görmek için gerekli ek odaklama gücü yakın gözlüğü ile sağlanır.
Son yıllarda akıllı mercek olarak reklamı yapılan lensler ise, aslında akıllı olmayıp üç odağa sahip olan göziçi lensleridir. Bu üç odak sayesinde, uzak, orta (bilgisayar ve telefona bakma) ve yakın (okuma) mesafelerinde gözlüksüz görme sağlayan, bir anlamda üç farklı merceğin içi içe yapıştırıldığı göziçi lenslerdir.
Video: Prof. Dr. Ahmet AkmanAkıllı Lensler Kimlere Uygulanır?Tüm Videolar
Ülkemizde özel bazı göz merkezleri tarafından bir mucize olarak anlatılan akıllı lens nedir? Gerçekler anlatıldığı gibi midir? Bu sorularınıza yanıt vermeye çalışacağım.
İlk olarak akıllı lens olarak adlandırılan lensler, dünyanın hiçbir yerinde akıllı lens olarak adlandırılmamaktadır, bu ülkemizde ortaya atılan bir pazarlama yöntemidir. Bu lenslerin aklı falan yoktur, sadece iç içe geçmiş üç farklı lense benzeyen trifokal (üç odaklı) yada EDOF bir yapıları vardır.
Akıllı lens denilen trifokal lensler, ileri yaşta (50 yaş ve üzeri) katarakt oluşan, yani kendi göz merceği bozulan hastalara yapılan ameliyatta hastanın eritilerek alınan kendi bozuk merceği yerine konulan bir mercek türüdür. Üç odaklı bu mercekler sayesinde katarakt ameliyatı olan hastalar, yakın orta ve uzakta gözlük ihtiyacı duymamaktadırlar.
İstisnai bir durum olarak da 40-50 yaş sonrası hastalara, katarakt oluşumu öncesi yakın görmenin bozulup yakın gözlüğüne ihtiyaç ortaya çıktığında, katarakt ameliyatı yapılarak bu tür lensler takılabilmektedir. Bu yöntem yakın ve uzak gözlüğü kullanmak istemeyen 40 yaş üstü hastalar için kullanılabilecek tek yöntemdir. Çünkü bu yaş grubunda artık LASIK gibi lazer ameliyatları uygun olmamaktadır.
İnsan gözü eğer uzakta bozuk değilse, yani miyop değilse 45-50 yaş sonrası yakını görmeyi kaybetmektedir. İnsan yapısı güncel hiçbir yöntem ve ameliyat bize gençliğimizdeki yakın görme kalitesini, uzak görmeyi bozmadan sağlayamaz. Akıllı lensler, yakını gözlüksüz gösterseler de uzak görmede kontrast kaybı ve gece görmede ışılar da dağılma gibi problemler ortaya çıkarabilmektedirler. Bu nedenle gözünüzün uygunluğu yanında bu bilgileri doğru olarak almanız ve anlamanız çok önemlidir.
Uygun gözlere, doğru ölçümlerle tecrübeli ve etik kuralara dikkat eden hekimler tarafından uygulandıklarında, hastaları çok mutlu ederken, ticari kaygılarla uygun olmayan gözlere ve erken yaşta uygulandıklarında, ciddi görme sorunlarına yol açabilmektedirler. Bu tür bir cerrahiye karar verecek olan hastalara önerim, akıllı lens diye reklam ve kampanya yapan merkezlerden çok, konuya tıbbi etiğe uygun şekilde yaklaşan, ticari çıkarlarından çok, hasta yararını düşünerek karar veren, akademik geçmişi olan uzmanlara danışmalarıdır.
Unutmayın ki kalan ömrünüzde görmeniz bu ameliyata bağlıdır ve bu ameliyatların geri dönüşü yoktur.
Ülkemizde bu tür lensleri ilk uygulayan, birçok doktora uygulanması konusunda eğitim veren ve bu konuda Amerikan Göz Akademisi ve Amerikan Katarakt ve Refraktif Cerrahlar Birliği tarafından Amerikalı doktorların okuması önerilmiş uluslararası yayınları olan bir göz profesörü olarak size önerim, çeşitli yerlere mail ya da mesaj atarak fiyat sormanız değil, önce muayene olarak bu lenslerin fayda ve zararlarını öğrenmemiz buna göre karar vermenizdir.
Bize en çok sorulan soru, bu tür lensleri ne kadara uygulandığıdır, muayene etmediğimiz bir hastaya uygunluk veya fiyat bilgisi vermek hem etik hem de kanuni açıdan doğru değildir. Bizimle iletişime geçerek, muayene olmanız, bu tür lenslerin gözünüze uygunluğuna muayene ile karar vermemizi sağlarken, iyi ve kötü taraflarını da yüz yüze anlatmamamıza imkan vermektedir.
Göziçi akıllı lens tedavisi, temelde kataraktı olan hastalarda katarakt ameliyatı sırasında tek odaklı göziçi lensleri yerine, yukarıda anlatılan akıllı çok odaklı lenslerin konulması durumudur. Bu sayede hasta katarakt ameliyatı sonrasında gözlük ihtiyacı duymaz.
2 Trifokal Mercek Odak Mesafeleri
Bir diğer uygulamada, gözlük kullanmak istemeyen 45 yaş üstü hastalarda lazerle yapılan ve göz çizme denen işlemin uygun olmaması nedeni ile, katarakt henüz gelişmemiş olmasına rağmen erken katarakt ameliyatı yapılarak, akıllı üç odaklı göziçi lens yerleştirilmesi ile gözlüksüz hayatın sağlanmasıdır. Bu yönteme “clear lens extraction” saydam lens çıkarılması denilmektedir.
45 yaş sonrası bireylerin yakını, orta mesafeyi ve uzağı gözlüksüz görmesini sağlayacak tek yöntemdir.
Akıllı lens ameliyatı fakoemülsifikasyon yöntemi ile yapılan bir katarakt ameliyatıdır. Kataraktı olan hastalarda zaten yapılacak olan ameliyatta normal tek odaklı lens yerine akıllı çok odaklı lens yerleştirilmesi ile yapılır.
Kataraktı olmayan ve gözlük kullanmak istemeyen 45 yaş üstü hastalarda da aynı ameliyat ve lens uygulaması gözlüksüz bir yaşam sağlamak amacı ile yapılmaktadır.
Bu ameliyatın başarılı olması çok titiz ameliyat öncesi ölçümlere, tecrübeli bir doktorun yapacağı hesaplarla mercek numarasının doğru hesaplanmasına, özenli ve temiz bir hastanede tek kullanımlık malzemelerin kullanılmasına bağlıdır.
Prof. Dr. Ahmet Akman akıllı lensler (üç odaklı) lensleri yıllardır hastalarına uygulamakta olan, uluslararası konferans ve kongrelerde bu tür lens uygulamaları konusunda ders anlatan, akıllı lensler konusundaki bilimsel yayınları Amerikan Göz Akademisi tarafından, kendi web sitesinde editörün seçimi olarak Amerikalı doktorlara okuması önerilmiş, tecrübeli bir akademisyendir. Çeşitli ülkelere akıllı lensler ve astigmatlı lensler konusunda eğitim vermek üzere davet edilmektedir.
Ankarada ki kliniğinde katarakt cerrahisi ve akıllı lens uygulamaları konusun da hizmet vermektedir.
Göz İçi Akıllı Trifokal Mercek
Dünyada yüzlerce göziçi lens üreticisi olsa da, ABD ve Avrupa da uygulama izni olan FDA onayı almış, üç odaklı mercek üreticisi az sayıdadır.
Akıllı lensler normal ve astigmatlı olmalarına, numaralarına ve firmalarına göre çeşitli fiyatlara sahip olmaktadırlar, ancak tek başına fiyatları değil, katarakt ameliyatı ile göze konulduklarından tüm ameliyat maliyeti önemlidir.
Tecrübeli bir merkezde, öğretim üyesi seviyesinde tecrübeli bir cerrahın uyguladığı, FDA onaylı akıllı lenslerin kullanıldığı, ameliyatın tek kullanımlık malzeme ile yapıldığı, tüm göz koruyucu malzeme ve cihazların yine ABD ya da Avrupa üretimi olduğu merkezlerde bu cerrahinin maliyetinin %50 sinden fazlası malzeme ve lens maliyetedir.
Daha düşük fiyat uygulanması ancak uzak doğu ya da Hindistan üretimi ameliyat malzemeleri, bazı malzemelerin tek kullanımlık olmaması ya da bazı göz koruyucu ilaçların az yada kalitesiz kullanımı sonucu mümkün olabilmektedir. Bu ameliyattan bir iki bin lira tasarruf etmeye çalışırken ortaya çıkabilecek problemler hayat boyu görme kaybı ile sonuçlanabilmektedir. Bu sorunların düzeltilmesinin maliyeti çok yüksek ve bazen imkansızdır. Gözlerinize yapacağınız yatırım kalan ömrünüzde görme kalitenize yansıyacaktır. En hassas duyu organımız, dünyadaki en kaliteli malzemeleri, en iyi ameliyat şartlarını hak etmektedir.
Katarakt ameliyatında akıllı trifokal lens uygulaması gittikçe yaygınlaşmaktadır. Aslında gözü uygun olan her hasta için ideal seçenektir.
Ancak maliyetler ve SGK tarafından tam maliyeti karşılanmıyor olması nedeni halen ameliyatların küçük bir bölümünde uygulanmaktadır. Maliyetini karşılamak isteyen hastalarda gözünde uygun olması durumda en iyi seçenektir.
Ne yazık ki, ne ülkemizde ne de diğer ülkelerde akıllı lensler devletler ve SGK gibi kurumlar tarafından karşılamamaktadır.
Bunun sebebi kısıtlı kaynaklar ve henüz hantal bürokrasinin bu lenslerin sağladığı faydaları kavrayamamasıdır. Ancak nasıl iyi bir gözlük çerçevesi ve camı almak gerektiğinde kendi bütçemizden gözlükçüye para ödüyorsak, katarakt ameliyatında da devletin ödediği düşük ücretlerin üzerine yapacağımız katkının ömür boyu görme kalitemiz için önemli olduğunu unutmamalıyız.
Video: Prof. Dr. Ahmet AkmanAkıllı Lens Ameliyatı Tehlikeli Mi?Tüm Videolar
Uygun olmayan gözlere takılması durumunda, görme kalitesi düşüklüğü, ışık paralaması, gece göz kamaşması ve benzeri sorunlar ortaya çıkabilmektedir. Akıllı Trifokal lensleri sık uygulayan Prof. Dr. Ahmet Akman gibi tecrübeli cerrahlar, kimlere kesinlikle uygulanmaması gerektiğine muayene sırasında kolayca karar verebilmektedir.
Katarakt ameliyatı sonrasında yakını, orta mesafeyi ve uzağı gözlüksüz görmeyi sağlarlar. Bireyler özellikle, telefonu çaldığında, markette bir fiyatı okumaya çalıştığında, evinde kitabını okurken yakın gözlüğü aramak zorunda kalmazlar.
Kontakt lens göziçi lensi gibi ameliyatla değil, göz üstüne dışardan takılan sabah takılıp gece çıkartılan lenslerdir. Kontakt lenslerinde bifokal olanları vardır. 45 yaş üstü bireylerden uzak için kontakt lens kullananlar bu tür kontakt lensler verildiğinde ayrıca kontakt lens üstüne yakın gözlüğü takmak zorunda kalmazlar. Yakını da aynı kontakt lens ile görebilirler.
Miyoplarda da akıllı lensler uygulanabilmektedir. Ancak bu uygulama 45 yaş sonrası için tercih sebebidir. Genç miyoplarda excimer lazer ile yapılan LASİK cerrahisi, gözdışı bir cerrahi olmasının sağladığı düşük riskler sebebi ile ilk seçenektir.
Temelde kataraktı olup katarakt ameliyatı olacak bireylerden gözü uygun olanlara uygulanır. Hangi gözün uygun olduğuna doktorunuz muayene sırasında karar verir. Ayrıca 45 yaş üstü kataraktı olmayıp yakın ve uzakta kullandığı gözlükten kurtulmak isteyenlere de uygulanmaktadır.
Web sitemizde ve videolarımızda akıllı lens uyguladığımız hastalarımızın yorumlarını bulabilirsiniz.
Detaylı bilgi, danışma veya randevu için hemen bizi arayabilirsiniz.
İletişim Bilgileri
Prof. Dr. Ahmet AkmanGöz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
YORUMLAR
Hakkımda
İletişim