Sarı nokta hastalığı genetik mi değilmi merak edilen sorulardan biridir. Sarı nokta yani maküla, gözün merkezi görmesini sağlayan bölgenin adıdır. Karşıya baktığımızda, odaklandığımız noktayı bu bölge ile görürüz. Maküla (sarı nokta) hastalığında, bölgenin hastalıklarında yazıları okumak, detay seçmek mümkün olmaz.
Sarı nokta hastalığında, karşımızdaki kişinin yüzünü tam seçemeyiz. Bu bölgenin yüzlerce farklı hastalığı olsa da en sık rastlanılan ve halk arasında en çok bilineni sarı nokta ya da sarı leke hastalığı olarak bilinen yaşa bağlı maküla dejenerasyonudur.
Yaşa bağlı maküla dejenerasyonu, yani halk arasındaki adı ile sarı nokta hastalığı ileri yaşta batı dünyasında ve ülkemizde en önemli görme kaybı sebeplerinden birisidir.
Binlerce yaşlı insan bu hastalık nedeni ile okuma zevkinden mahrum kalmakta, TV izleyememekte yakınlarını tanımakta güçlük çekmektedir. Genellikle muayene de belirtiler 40 – 50 yaşlarda ortaya çıkar anacak görme kaybı 60 – 70 li yaşlarda belirginleşir.
Sarı nokta hastalığı temel de yaş ve kuru olmak üzere ikiye ayrılır, yaş tip de sık rastlanılan kanamalar sarı noktayı tahrip ederken, kuru tipte sarı noktada bulunan hücreler kanama olmadan yavaş yavaş ölür ve görme kaybı oluşur.
Çevre görmemiz bozulmasa da merkez gören alanda önce çizgilerde kırılma, eğilme bükülme (metamorfopsi) ortaya çıkar (Şekil 1). Bu bulgu için web sayfamızda bulunan santral görmeniz nasıl testini yapabilirsiniz. Daha sonraları bu kırılan bölgeler tamamen görmez hale gelebilir. Sarı Nokta Testi (Santral Görme) →
Sarı Nokta Hastalığı hem genetik hem de çevresel faktörler sonucu ortaya çıkar. Genlerimizde bu hastalığa yatkınlık olabilir.
Çalışmalarda bu hastalığa yakalananların %10-15 inin akrabalarında da bu hastalık gösterilmiştir. Ancak diğer ırsi genetik hastalıklar gibi geçiş göstermez, yani anne baba da bulunması şart değildir, ya da anne baba da varsa sonraki nesillerde de ortaya çıkacağı kesin değildir.
Sarı nokta hastalığı ve benzer hastalıklar genellikle tek bir gende değil birçok gende ortaya çıkan değişiklerin bir araya geldiği ve çevresel faktörlerinde desteklemesi ile oluşan hastalıklardır. Genlerimizde bulunsa da bu değişiklerin bazıları mesela sigara içmek bu genetik değişiklikleri göze etki eder hale getirmektedir.
Hastalarımız bazen annelerine babalarına bu hastalık tanısı konulduğunda, annem hiç sigara içmedi ama 70 yaşında bu hastalığa yakalandı, demek ki sigara içmemenin faydası yok diye düşünebilmektedir. Ama muhtemelen anne sigara içiyor olsa o hastalığa 50 yaşında yakalanacaktı.
Kısadan hisse genetik yatkınlıkla ortaya çıkan sarı nokta hastalığı gibi hastalıklar için elimizden gelen tüm tedbirleri almak, genetiğimizde bu hastalık olsa da ya daha hafif ortaya çıkmasını ya da daha geç ortaya çıkmasını sağlayacaktır.
Ailenizde bu hastalıktan etkilenen bireyler varsa, yapılması gereken bu hastalığın ortaya çıkma şansını artıran çevresel faktörlerin etkilerini en aza indirmektir. Aslında en önemli faktör yaşdır. Bu yaşlanma sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Yaşlanmayı durdurmak mümkün olmadığına göre başka neler yapılabilir?
En önemli risk faktörlerinden birisi olan sigaradan kesinlikle uzak durmak gereklidir. Ayrıca hipertansiyon, çok yağlı diyet, şekerli kan şekerini hızlı yükselten besinler, kalp hastalığı damar sertliği yapan faktörler, şişmanlık, diyette anti-oksidan ve çinko eksikliği, güneş ışığına ve ultraviyole ışığa çok maruz kalma en önemli risk faktörleridir.
Bize düşen bu risk faktörlerinden uzak kalmak, sigara içmemek, sağlıklı beslenmek, hipertansiyonumuz kontrol altında tutmak, güneşe maruz kalırken güneş gözlüğü takmak ve bol deniz ürünü tüketmektir.
Haftada en az iki kere farklı balıklar yemek çok faydalıdır. Balık yemeyen belli yaş üstü insanlara göz vitaminlerinden kullanmalarını tavsiye ediyoruz.
Sarı Nokta Testi sayfamızdan kendiniz test edebilirsiniz. Muayeneye geldiğinizde göz muayenesine ek olarak OCT, göz tomografisi testi ile sarı nokta filmi çekilerek kolayca tanı konulabilmektedir. Tanı konulduktan sonra tedavi sürecinde, son yıllarda kullanıma giren göz içi enjeksiyon olarak kullanılan ilaçlar büyük başarı göstermektedirler.
Detaylı bilgi, danışma veya randevu için hemen bizi arayabilirsiniz.
İletişim Bilgileri
Prof. Dr. Ahmet AkmanGöz Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
YORUMLAR
Hakkımda
İletişim